Cũng giống như những người lính đã đi qua hai cuộc chiến tranh, Trung tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang Khuất duy Tiến đã có mặt trên rất nhiều chiến trường khói lửa. Từ đồng bằng Bắc Bộ, Điện Biên Phủ, Quảng Trị, Tây Nguyên, đến biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc,... Và vùng đất Sa Thầy ngày ấy, cũng đã ghi đậm dấu ấn của ông với chiến thắng trên dãy Charlie, phá vỡ tuyến phòng ngự phía Tây sông Pô- cô, tạo điều kiện thuận lợi để tiến công giải phóng Đắk Tô- Tân Cảnh.

Nhưng trong phạm vi bài viết này, chúng tôi không nói về những chiến công trên chiến trường. Mà viết về ông với những cảm nhận sâu đậm, nghĩa tình  của những con người từ vùng đất Sa Thầy đầy nắng gió. Nơi ông và các đồng đội đã xem như quê hương thứ hai của mình.

(Trung tướng Khuất Duy Tiến (hàng đầu thứ 3 từ phải sang), Trung tướng Nguyễn Quốc Thước (hàng đầu thứ 5 từ phải sang) cùng đoàn cán bộ tỉnh Kon Tum và huyện Sa Thầy viếng Điểm cao 1015 nhân kỷ niệm 50 năm chiến thắng Đăk Tô- Tân Cảnh)

Tháng 01- 2019, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum tổ chức hội thảo thông qua hồ sơ khoa học di tích lịch sử điểm cao 1015- 1049 trước khi trình Ủy ban nhân dân tỉnh. Trung tướng Khuất Duy Tiến được mời dự với tư cách là nhân chứng lịch sử. Khi ấy ông gần 90 tuổi, nhưng giọng nói vẫn hào sảng, rành mạch, tái hiện những ngày tháng đầy khốc liệt của trận đánh trên các điểm cao này. Ông mong muốn hồ sơ di tích sớm được phê duyệt, để có cơ sở xây dựng các nhà bia tưởng niệm, phần nào sưởi ấm anh linh những người đồng đội đang nằm lại đâu đó nơi vùng đất này.

Mặc dù tuổi đã cao, sức yếu, nhưng tinh thần nhiệt huyết của Trung tướng Khuất Duy Tiến chưa bao giờ giảm sút. Theo lời kể của cựu chiến binh Lê Mạnh Hải, Trưởng ban liên lạc truyền thống Đại đoàn đồng Bằng, Sư đoàn 320 tại Nghệ An- Hà Tĩnh: “Thủ trưởng Tiến là người khởi xướng ý tưởng xây nhà bia cho các liệt sỹ hy sinh tại Điểm cao 1015-1049; đồng thời đã rút gần hết số tiền trong sổ tiết kiệm dưỡng già của mình để quyên góp cùng các đồng đội”. Còn gì nặng tình hơn khi 28 cựu chiến binh, tuổi đời đã vào độ “xưa nay hiếm” tự nguyện lên điểm cao 1015- 1049 dựng lều bạt, mặc gió thổi lồng lộng, đêm nằm nghe đồng đội thì thầm, ngày trực tiếp thi công xây nhà bia tưởng niệm. Cụ Tiến (tên đồng đội gọi thân mật Trung tướng Khuất Duy Tiến) ngày điện vài lần đôn đốc, động viên, hỏi thăm tiến độ. Với các cựu chiến binh Sư đoàn 320, cụ Tiến mãi là người Thủ trưởng tài ba, mẫu mực, sát cánh cùng đồng đội.

Với cán bộ và nhân dân huyện Sa Thầy, Trung tướng Khuất Duy Tiến và các cựu chiến binh Sư đoàn 320 như những người thân. Huyện luôn đặc biệt quan tâm, bố trí nơi ăn nghỉ chu đáo, phương tiện thuận lợi khi ông và các cựu chiến binh về thăm, làm việc với huyện. Lần ấy ông và các cựu chiến binh về chuẩn bị cho Lễ Khánh thành các nhà bia tưởng niệm trên điểm cao 1015- 1049. Anh Nguyễn Ngọc Sâm, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện (nay là Phó Chủ tịch UBND tỉnh) thường xuyên nhắc nhở cán bộ, nhân viên các phòng, ban liên quan: “Phải tạo điều kiện tốt nhất cho bác Tiến và các bác cựu chiến binh. Việc này vừa là nhiệm vụ, vừa là đạo lý. Các đồng chí phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao và tình cảm chân thành nhất, để các bác thấy như mình đang ở nhà”.

Trong một lần được trò chuyện cùng Trung tướng Khuất Duy Tiến, tôi bày tỏ sao chưa có ca khúc cách mạng nào xứng tầm về Charlie? Ông cười rất cởi mở và thân thiện: “ Nhạc sĩ Trần Thiện Thanh là một người tài hoa. Nếu ông ấy viết ca khúc về những người lính Trung đoàn Bộ binh 64 lúc ấy, chắc chắn sẽ là tuyệt phẩm trong số những bài ca đi cùng năm tháng”. Thì ra từ trong sâu thẳm tâm hồn mình, vị tướng quyết đoán, dũng mãnh trong trận chiến năm xưa ấy, cũng từng rung động trước một Charie khói lửa đau thương, nhưng cũng rất hào hùng và dâng tràn cảm xúc. Ông cũng là người đã để những giọt lệ tuôn rơi trong buổi Lễ khánh thành hai nhà bia tưởng niệm Charlie và Delta vào tháng 5-2018. Ông khóc! Những giọt nước mắt tri ân đồng đội đã ngã xuống trong trận chiến năm xưa. Ông cũng bày tỏ sự cảm thông cho những người lính bên kia chiến tuyến đã nằm lại nơi đây. Từng ấy thôi cũng đủ thấy trong tâm hồn ông, ẩn chứa khí chất của một vị “Nhân tướng”.

(Trung tướng Khuất Duy Tiến với người dân thôn Ka Bay, xã Hơ Moong tháng 4- 2022)

Nhưng có lẽ cảm động nhất là đợt ông về dự Lễ kỷ niệm 50 năm Chiến thắng điểm cao 1015 và 1049, đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử Điểm cao 1015 và Điểm cao 1049 được bổ sung vào Di tích quốc gia đặc biệt “Địa điểm Chiến thắng Đăk Tô- Tân Cảnh”. Ngay trên khán đài của hội trường 19-5 huyện Sa Thầy, hai Trung tướng, anh hùng lực lượng vũ trang: Nguyễn Quốc Thước và Khuất Duy Tiến đã ôm lấy nhau trước sự chứng kiến của hơn 300 đại biểu; trong đó có nhiều tướng lĩnh, sỹ quan và cán bộ, nhân dân địa phương. Ông nghẹn ngào nói: “Cảm ơn Sa Thầy. Chúng tôi còn có được ngày hôm nay, một phần là có sự yêu thương, đùm bọc của nhân dân các dân tộc trong huyện. Cả lúc còn chiến tranh và bây giờ”.

Với nhân dân các dân tộc trong huyện, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Rơ Kơi và Hơ Moong, ông và các cựu chiến binh Sư đoàn 320 thực sự là hiện hữu của tình quân dân. Anh A Nhung, dân tộc Ba Na, thôn Đăk Do, xã Hơ Moong bày tỏ: “Trung tướng Khuất Duy Tiến là người ông đáng kính của dân làng chúng tôi. Ai cũng muốn mời ông về nhà mình, nhưng rất tiếc vì sức khỏe nên ông không thể đến được”.

Những tình cảm của Trung tướng, anh hùng lực lượng vũ trang Khuất Duy Tiến với cán bộ và nhân dân huyện Sa Thầy không thể nói hết thành lời. Mặc dù ông đã đi xa, nhưng những ấn tượng tốt đẹp ấy sẽ mãi còn đọng lại như những bài ca đi cùng năm tháng./.