Huyện Sa Thầy được thành lập theo quyết định số  254-CP của Hội đồng Chính phủ ngày 10 tháng 10 năm 1978 trên cơ sở tách ra từ huyện Đắk Tô ; thuộc tỉnh Gia Lai - Kon Tum.

Theo quyết định số 543-TCCP ngày 6 tháng 12 năm 1990, thành lập thị trấn huyện lỵ Sa Thầy trên cơ sở tách ra từ xã Sa Sơn.

Tháng 8 năm 1991, khi tỉnh Gia Lai - Kon Tum tách ra thành hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum thì huyện Sa Thầy thuộc tỉnh Kon Tum.

Sa Thầy là huyện miền núi, cực Nam tỉnh, có nhiều dự án thủy điện lớn nằm ven con sông Sê San như thuỷ điện Sê San III, thuỷ điện Ya Ly ,PleiKRong... Sa Thầy là huyện có mật độ dân số thấp nhất Việt Nam.

Diện tích: 143.172,98 ha

Dân số: 50.162 người (số liệu thống kê năm 2019).

Vị trí địa lý:  - Bắc giáp: huyện Ngọc Hồi.

  - Nam giáp: tỉnh Gia Lai.

  - Đông giáp: huyện Đăk Hà và thị xã Kon Tum.

  - Tây giáp: huyện Ia H’Drai.

Đơn vị hành chính cấp xã, thị trấn: 11 (1 thị trấn, 10 xã)

- Thị trấn: Sa Thầy.

- Các xã: Mô Ray, Hơ Moong, Sa Nhơn, Sa Sơn, Sa Nghĩa, Sa Bình, Ya Ly, Ya Xiêr, Ya Tăng, Rờ Kơi.

Tổng quan về kinh tế - văn hoá - xã hội:

Khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tại chỗ về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên và nguồn nhân lực. Tích cực, chủ động tranh thủ sự hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh, thu hút các nguồn lực bên ngoài nhằm đưa kinh tế - xã hội huyện Sa Thầy phát triển theo hướng bền vững, đảm bảo an ninh - quốc phòng, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. 

Phát triển kinh tế - xã hội huyện Sa Thầy theo hướng tăng cường liên kết, hợp tác và hỗ trợ phát triển. Xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội theo quy hoạch, kế hoạch, vận hành theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững. Tích cực chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hoá gắn với thị trường. Tập trung phát triển các ngành, nghề có điều kiện phát triển để nhanh chóng hình thành cơ cấu nông lâm nghiệp - dịch vụ - công nghiệp hợp lý. Gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hoá - xã hội, thực hiện tốt chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước; nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của người dân.

Phát huy thành quả đạt được, giai đoạn 2010 - 2015, huyện Sa Thầy phấn đấu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đưa huyện nhà vượt qua khó khăn, phát triển toàn diện xứng đáng với truyền thống một huyện anh hùng, là khu căn cứ địa của tỉnh.